منگنه یا ماشین دوخت
وسیله‌ای است که صفحات کاغذ یا تکه‌هایی از جنس‌های چوب، پلاستیک و… را توسط سوزن منگنه به هم متصل می‌کند که به آن دستگاه پنس نیز می‌گویند.
تاریخچه دستگاه منگنه
زمانی که کاغذ به‌صورت
گسترده تولید شد، مردم برای آنکه بتوانند مدارک خود را نگه دارند از روش‌های
مختلفی از جمله چسب، گره کردن با ربان ها و یا پهن کردن موم، برای چسباندن کاغذها
استفاده می‌کردند.
منگنه کوب دستی برای
آرشیو کردن مدارک و کاغذها، به جای روش‌های فوق کاربرد دارد.
دستگاه منگنه را
اولین بار کشور فرانسه اختراع کرد.
در قرن هجدهم میلادی
اولین دستگاه منگنه به دستور پادشاه آن زمان “لویی پانزدهم” به علت آنکه چسباندن کاغذ از بزرگ‌ترین مشکلات آن زمان به حساب می‌آمد،
اختراع شد.
این منگنه از جنس طلا
ساخته شده بود و روی آن با سنگ‌های قیمتی تزئین کرده بودند. این منگنه علامت
پادشاهی را بر روی کاغذ ثبت می‌کرد. مشکل این منگنه‌ها مقرون به صرفه نبودن این
محصول بود که به علت هزینه بسیار بالای سوزن‌های مصرفی آن بود.
با توجه به رشد مصرف
این دستگاه در سال 1866، جرج مک گیل، منگنه‌ای از جنس برنج با انعطاف بسیار بالاتر
نسبت به نمونه قبلی، در نمایشگاه خلاقیت سالیانه فیلادلفیا عرضه نمود.
این منگنه‌ها اولین کار
عملی خود را در سال 1879 بر روی یک مجله انجام دادند و بدین شکل وارد بازار شدند.
وزن این منگنه‌ها 1 کیلوگرم و عمق سوزن‌های آن 1 سانتی‌متر بود.
در سال 1937 این دستگاه
توسط شرکت سوینگ لاین ارتقا یافت. به طوری که یک ردیف سوزن منگنه به راحتی داخل
مخزن دستگاه جای می‌گرفت و کاغذها را به هم می‌چسباند.
شرکت سوینگ لاین Swingline یکی از تولیدکنندگان
حرفه‌ای منگنه اداری میباشد.
امروزه این دستگاه از
لوازم اداری پرمصرف و جز پرکاربردترین ملزومات اداری در همه کشورها میباشد؛
تا جایی که در سال 2012 حدود 80 میلیون دلار منگنه در آمریکا به فروش رسیده است.
منگنه در چه صنایعی به
کار می‌رود؟
منگنه در صنایع مختلفی
کاربرد دارد:
- صنعت چوب: در این صنعت از منگنه تفنگی برای
اتصال دو قطعه چوب استفاده می‌شود.
- حرفه پزشکی: برای بخیه جراحات بزرگ، از منگنه‌های
مخصوص پزشکی استفاده می‌شود.
- صنعت دکور: برای نصب کف‌پوش، سقف و حتی کاغذ
دیواری‌های مخصوص از منگنه‌های مدرن استفاده می‌شود.
- صنعت لوازم تحریر: در این صنعت از انواع منگنه کوب دستی و برقی
در سایزهای کوچک تا صحافی کتب قطور استفاده می‌شود.
سوزن منگنه
دستگاه منگنه بدون وجود
سوزن منگنه کاربرد ندارد.
سوزن منگنه قطعه فلزی
نازکی است که از دو سمت آن با زاویه 90 درجه خمیدگی وجود دارد که معمولاً
50-60 سوزن به یکدیگر چسبیده شده اند.
از لحاظ جنس، سوزن
منگنه در دو نوع، مسی و استیل میباشد.
توانایی سوزن
منگنه‌ها برای چسباندن کاغذهای 80 گرمی با توجه به شماره آنها به شرح زیر میباشد:
شماره 10
: تقریباً 2 الی 20 برگ کاغذ 80 گرم
شماره 24/6 : تقریباً
20 الی 30 برگ کاغذ 80 گرم
شماره 23/8 : تقریباً
30 الی 50 برگ کاغذ 80 گرم
شماره 24/8 : تقریباً
30 الی 50 برگ کاغذ 80 گرم
لیست لوازم تحریر مورد نیاز کلاس اول
شماره 23/10 : تقریباً
50 الی 70 برگ کاغذ 80 گرم
شماره 23/13 : تقریباً
70 الی 100 برگ کاغذ 80 گرم
شماره 23/15 : تقریباً
100 الی 120 برگ کاغذ 80 گرم
شماره 23/17 : تقریباً
120 الی 140 برگ کاغذ 80 گرم
شماره 23/20 : تقریباً
140 الی 170 برگ کاغذ 80 گرم
شماره 23/23 : تقریباً
170 الی 200 برگ کاغذ 80 گرم
گاهی ممکن است براثر
عجله یا اشتباه، لازم شود برگه‌های به هم چسبیده شده را کم یا زیاد بکنیم. در این
مواقع برای آنکه کاغذها آسیب نبینند از سوزن‌کش منگنه استفاده می‌شود.
“ویلیام جی پانکونین” اهل شیکاگو مخترع شکل اول منگنه‌کش بود که در سال 1932 ساخته
شد و در سال 1936 به تولید انبوه رسید.
در سال 1969 شکل دوم
منگنه‌کش‌ها که حتی قادرند منگنه‌های شکسته را از کاغذ بیرون بیاورند توسط ” جوزف آفویتل”
از کانزاس طراحی و در سال 1971 ثبت شد، ولی با توجه به مزیت آن مانند: خطر کمتر، طراحی
بهتر و شکل نوآورانه، مورد استقبال قرار نگرفت.
انواع منگنه‌کش
منگنه‌کش‌ها همانند
منگنه‌ها در صنایع مختلف مانند نجاری، پزشکی و دفتری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع منگنه‌کش‌های
دفتری به شرح ذیل می‌باشند:
- منگنه‌کش تخت
- منگنه‌کش دسته دار
- منگنه‌کش دو لبه.
منگنه‌کش تخت
این منگنه‌کش‌ها
تقریباً اندازه چاقو هستند و از یک لبه استیل و بدنه طویل پلاستیکی تشکیل شده است
که برای تعداد محدودی کاغذ کاربرد دارد.
منگنه‌کش دسته دار
این منگنه‌کش‌ها دارای
یک تیغه فلزی و دستگیره پلاستیکی بلند می‌باشند. این نوع برای کشیدن سوزن از حجم
زیادی از کاغذ و کارتون‌های مقوایی کاربرد دارد.
منگنه‌کش دو لبه
شناخته شده
ترین منگنه‌کش‌ها در ایران نوع دو لبه آن میباشد که مناسب برای حجم
متوسط کاغذ طراحی شده است و اجزای آن شامل تیغه، فنر، دستگیره و گیره میباشد
تیغه این منگنه‌کش‌ها
از دو تیغه استیل مقاوم ساخته شده اند و قدرت کافی برای جدا کردن سوزن منگنه از
کاغذ را دارند. این نوع منگنه‌کش دارای فنر دو حلقه از جنس استیل میباشد تا
براثر استفاده مکرر تیغه‌ها از بین نرود. دستگیره‌های پلاستیکی آن ضروری نیست فقط
جهت راحتی کاربر طراحی شده است. گیره سوزن‌کش، محوری را ایجاد می‌کند تا تیغه‌ها
بتوانند به راحتی حرکت کنند.
از ویژگی‌های سوزن‌کش‌ها
می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاربرد آسان و فضای کم
- مقاوم در برابر ضربه
- وزن کم
- طول عمر زیاد